Skip to main content

Begrotingsstaten Volksgezondheid, Welzijn en Sport 2025. 08-04-2025

Begrotingsstaten Volksgezondheid, Welzijn en Sport 2025. 08-04-2025

de begroting VWS 2025 is een begroting die normaal gesproken een hamerstuk zou zijn, maar die, zoals recent met meerdere begrotingen heeft plaatsgevonden, politiek geladen wordt. Door hier vandaag gedrieën aanwezig te zijn, geven de minister en de staatssecretarissen een mooi signaal af: een voor allen, allen voor een. De drie musketiers zijn er niets bij. Nu is besloten deze begroting dan toch ook te behandelen, wil ik graag een aantal punten aanstippen, te beginnen met een Europese kwestie: the strategy to support countermeasures against public health threats. Dit nieuwe EU-werkprogramma betekent verdere inmenging van Brussel in ons volksgezondheidsbeleid.

Volksgezondheid is bij uitstek een nationale taak en toch wordt er steeds meer Nederlands belastinggeld via de EU aangewend voor initiatieven die wij beter zelf kunnen beheren. Hoe ziet de minister deze overdracht van zeggenschap en middelen? Graag een reactie.

Een ander punt dat ik wil bespreken, is de vergoeding van semaglutide, beter bekend onder de merknaam Wegovy. Dit middel heeft zich academisch bewezen als een effectieve behandeling tegen obesitas, een volksgezondheidsprobleem met enorme maatschappelijke en economische gevolgen. Mevrouw Moonen en de heer Koffeman noemden dit ook al. Meer dan de helft van de bevolking heeft tegenwoordig overgewicht en een op de zes Nederlanders kampt met obesitas. Overgewicht zorgt voor een enorme ziektelast met bijkomende kosten en ondanks diverse inspanningen zoals maagverkleiningen, preventieprogramma's en gecombineerde leefstijlinterventies, lukt het nog steeds niet om de toename van obesitas een halt toe te roepen. Toch blijft vergoeding van semaglutide uit. De daardoor ontstane ongelijke toegang tot een middel dreigt de gezondheidskloof te vergroten en maakt obesitas nog meer een ziekte van de armen.

De huidige gouden standaard — dat is de gecombineerde leefstijlinterventie — voor de behandeling van overgewicht levert gemiddeld 5% gewichtsverlies op. Semaglutide daarentegen zorgt voor een afname van 15% tot 17%. Daarnaast verlaagt het de kans op hart- en vaatziekten. Zorginstituut Nederland heeft besloten dat semaglutide in Nederland niet wordt vergoed, maar dat wel wordt erkend dat het effectief is. Vergoeding is onder andere afgewezen vanwege de twijfels over de kosteneffectiviteit en de potentiële budgetimpact. Ik kan me daar zeker wat bij voorstellen, want je kunt elke euro maar een keer uitgeven. Misschien is het tijd om het probleem van overgewicht en obesitas vanuit een andere invalshoek te benaderen, bijvoorbeeld door gerichter te modelleren welke patiënten daadwerkelijk baat hebben bij het gebruik van semaglutide en wat de maatschappelijke kosten en baten zijn. Dan kan een beter onderbouwd besluit worden genomen.

Vergoeding zal in eerste instantie beperkt kunnen blijven tot een kleine groep patiënten met ernstige obesitas en bijkomende aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten. Door vergoeding gefaseerd in te voeren, kunnen kosten beheersbaar blijven. Daarnaast zouden er slimmere vergoedingsafspraken kunnen worden gemaakt, bijvoorbeeld door alleen te vergoeden als patiënten deelnemen aan leefstijlprogramma's en door het medicijn maximaal twee jaar te verstrekken, zoals in het Verenigd Koninkrijk op dit moment al gebeurt. Deze voorstellen zijn trouwens niet van mijn hand, maar komen uit een publicatie van Gupta Strategists. Je moet altijd je bronnen vermelden.

In de begroting zien wij dat de staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport inzet op het bevorderen van het tegengaan van obesitas. Daarvoor heeft hij 200 miljoen gereserveerd voor duurzame en toegankelijke sportaccommodaties. Hoewel beweging essentieel is, zou een gecombineerde aanpak, inclusief bijvoorbeeld de vergoeding van semaglutide, misschien effectiever kunnen zijn.

Graag zou ik van de minister en van de staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport horen of zij vinden dat er een doordachte en breed gedragen aanpak van overgewicht en obesitas moet komen. Ervan uitgaande dat die vraag bevestigend beantwoord zal worden, zou ik willen vragen of de minister bereid is om een brede politieke discussie te starten over wat wenselijk en nodig is bij deze aanpak, een discussie over de inzet van preventie en van zorg, over de aanpak van de mensen die op dit moment obesitas hebben, maar ook over de toekomst van de kinderen. Misschien zijn hier al plannen voor, misschien ook niet. Ik hoor het graag.

Voorzitter, ik ga afronden. Er resten mij nog een aantal korte vragen aan de staatssecretaris Langdurige en Maatschappelijke Zorg. De staatssecretaris is namens het kabinet coördinerend bewindspersoon inzake het VN-verdrag Handicap en de werkagenda die daaruit voortvloeit. Er zijn door het VN-comité middels een rapport dat is opgesteld naar aanleiding van een Nederlandse hoorzitting, een aantal belangrijke aanbevelingen gedaan. Deze aanbevelingen dienen te worden vertaald naar een werkagenda. Klopt het dat voor het opstellen van deze werkagenda interdepartementale afstemming nodig is? Zo ja, heeft deze afstemming inmiddels op alle fronten plaatsgevonden? Als laatste rest mij de vraag of de staatssecretaris de huidige status van de werkagenda kan benoemen.

Voorzitter, ik dank u voor uw tijd.